Εξαγριωμένοι ονειροπόλοι

Η Λίνα Πανταλέων γράφει στην Καθημερινή για το Εαρινό Εξάμηνο.

Η βάναυση διάψευση μιας ολόκληρης γενιάς στην Ελλάδα της κρίσης

Με σαρκαστική ελαφρότητα ο Γιώργος Στόγιας (γεν. 1973) γράφει ένα μυθιστόρημα για μία από τις απροσμάχητες αξίες της εποχής μας, τη νεότητα. Ενα νόμισμα ανθεκτικό στις υποτιμήσεις, αλλά που συχνά αποδεικνύεται κίβδηλο, ανύποπτα εύκαμπτο. Οι σημερινοί νέοι παραμένουν ονειροπόλοι και ανεξημέρωτοι, έχοντας ωστόσο να αντιμετρηθούν με τα απύθμενα βάραθρα που ανοίγονται μπροστά τους εξαιτίας της κοινωνικοπολιτικής κατάρρευσης. Το παράδοξο είναι πως, ενώ οι συνθήκες που τους αντιμάχονται υπερβαίνουν καταφανώς τις δυνάμεις τους, πρωτίστως την ανολοκλήρωτη πολιτισμική και ηθική διάπλασή τους, το παραμικρό ψέλλισμα εκ μέρους τους, ακόμα και το πιο σπασμωδικό άλμα στο κενό, το πιο ανώφελο ξέσπασμα, χαιρετίζονται όχι σπάνια με ενθουσιασμό, έναν ενθουσιασμό χωρίς κανένα αντίκρισμα. Η έμφυτη αυταρέσκεια των νέων παίρνει φωτιά, ενόσω ο κόσμος που αγωνιούν να πυρπολήσουν, ο ίδιος που τους κολακεύει για τα ανακλαστικά τους της αντίδρασης, τους αρνείται κάθε διέξοδο.

Οι φωτιές του Δεκέμβρη του 2008, ένας θνησιγενής θρίαμβος, σβήστηκαν έναν χρόνο αργότερα από το συλλογικό δέος ενώπιον της καλπάζουσας κρίσης. Στον απόηχο αυτής της μεγάλης στιγμής, που όσο θορυβωδώς ενέσκηψε τόσο άηχα εξέπνευσε, ζουν οι φοιτητές στο μυθιστόρημα του Στόγια. Τα πρόσωπα του βιβλίου εμφανίζουν τις συνήθεις μετεφηβικές νευρώσεις, οργή, σύγχυση, πάθος και παθητικότητα, όμως η κεντρική ηρωίδα, η Ντίνα, φαίνεται να έχει ξεπεράσει προ πολλού το σημείο βρασμού της. Αν και απολιτική στο φρόνημα, ξεχειλίζει από μεγάλες ιδέες, με κυριότερη την ιδέα για τον εαυτό της. Τρελή και αλλοπαρμένη, φλέγεται, πέρα από τη φιλαρέσκεια, από έναν ακατάσχετο, παιδιάστικο θυμό, τον οποίο μεταμφιέζει σε κατασταλαγμένο μηδενισμό. Μολονότι αντιλαμβάνεται ότι η παραφορά της δεν της διασφαλίζει την καλύτερη επιχειρηματολογία, εκτοξεύει κατά πάντων τις μείζονες αρχές της κοσμοθεωρίας της, υποστηρίζοντας εν εξάλλω ότι για εκείνη «υπάρχει ό,τι βρίσκεται εντός ακτίνας δέκα μέτρων» και ότι η «βασική απασχόληση των νέων είναι να μαζεύουν στιγμιότυπα για να έχουν κάτι να νοσταλγούν όταν θα γεράσουν πριν την ώρα τους».